Στο πλαίσιο του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, μαθητές και μαθήτριες της Γ’ τάξης συμμετείχαν στο πολιτιστικό πρόγραμμα του σχολείου μας με τίτλο «Η όψις στην Αρχαία Τραγωδία» και στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του φορέα «Διάζωμα» με τίτλο «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα».
Μια σειρά από δράσεις οδήγησαν τους μαθητές μας στο αρχαίο θέατρο της Απτέρας Χανίων. Εκεί έγιναν ξεναγοί των συμμαθητών/τριών και των καθηγητών/τριών τους, ενώ παράλληλα, έδωσαν σάρκα και οστά στην Ευριπίδεια «Ελένη».
Στόχος των προγράμματων και των δράσεων ήταν οι μαθητές και οι μαθήτριες να συνειδητοποιήσουν ότι η «Ελένη» αποτελεί ένα θεατρικό κείμενο το οποίο προορίζεται για παράσταση. Να έρθουν σε επαφή με τα στοιχεία όψης της αρχαίας τραγωδίας, σκηνοθετικά, σκηνογραφικά και ενδυματολογικά, να αναλύσουν το κείμενο σε βάθος και να αντιληφθούν τα μηνύματα και τις ιδέες που προβάλει ο Ευριπίδης μέσα από αυτό. Επίσης, να βρεθούν σε «πραγματικές» συνθήκες θεάτρου, είτε ως θεατές είτε ως υποκριτές είτε ως «ξεναγοί» είτε ως επισκέπτες.
Τέλος, να εφαρμοστεί και να γίνει αντιληπτή η σημασία της βιωματικής και συνεργατικής μάθησης και η προώθηση ενός μαθητοκεντρικού μοντέλου διδασκαλίας μέσω της ενθάρρυνσης ανάληψης πρωτοβουλίας των μαθητών/τριών.
Το κείμενο της παράστασης
2η Σκηνή Β’ Επεισοδίου:
Ο Μενέλαος, που μόλις έχεις φτάσει στην Αίγυπτο, εξαθλιωμένος ναυαγός, χτυπάει την πόρτα του παλατιού του βασιλιά Πρωτέα για να ζητήσει τροφή για τον ίδιο και τους συντρόφους του. Του ανοίγει μια ηλικιωμένη υπηρέτρια και τότε η μια έκπληξη διαδέχεται την άλλη…
1Ο Στάσιμο:
Το 1ο στάσιμο είναι ένα χορικό στο οποίο ο Ευριπίδης καταδικάζει απερίφραστα τον πόλεμο και τη βία, τονίζει τις καταστροφικές του συνέπειες για όλους και υποδεικνύει τον διάλογο ως μέσο για την επίλυση των διαφορών μεταξύ των ανθρώπων. Η «Ελένη», άλλωστε, γράφτηκε και παίχτηκε μετά τη συντριβή του Αθηναϊκού στρατού στη Σικελία και ενώ είχε ξεκινήσει η Τρίτη φάση του Πελοποννησιακού πολέμου.
Η επιλογή των σκηνών αυτών δεν ήταν τυχαία. Η πρώτη επιλέχθηκε, καθώς άρεσε στους μαθητές ο συνδυασμός τραγικών και κωμικών στοιχείων που τη χαρακτηρίζει και την καθιστά εύκολη για αναπαράσταση. Το Α’ στάσιμο, από την άλλη, επιλέχθηκε, διότι έχει ένα διαχρονικό αντιπολεμικό μήνυμα, ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο κατά την οποία χώρες και λαοί δοκιμάζονται σκληρά από τον πόλεμο.
Εργαστήριο Σκευοποιίας
Οι μαθητές/τριες μας συμμετείχαν σε εργαστήριο κατασκευής «προσωπείων» και ενημερώθηκαν για τον ρόλο τους ως μέρος της «σκευής» των υποκριτών στην αρχαία τραγωδία. Ως σύγχρονοι «σκευοποιοί» δημιούργησαν μάσκες με γάζες από γύψο τις οποίες, στη συνέχεια, έβαψαν και χρησιμοποίησαν για να παρουσιάσουν τα δύο αποσπάσματα από την τραγωδία.
Εργαστήριο Ενδυματολογίας
Οι μαθητές/τριες ανέλαβαν να «ντύσουν» τους υποκριτές της παράστασης και τον χορό. Έτσι, δημιούργησαν μακριούς χιτώνες σε μπλε απόχρωση με τα χέρια ακάλυπτα για τον χορό. Παράλληλα, «έντυσαν» τη γερόντισσα με έναν μακρύ χιτώνα σε γκρι απόχρωση και ένα μαντήλι στο κεφάλι, ενώ τον Μενέλαο με άσπρο, «ταλαιπωρημένο» καραβόπανο, ώστε να διακρίνεται από τους θεατές η ιδιότητα του ναυαγού που έχει καθώς φτάνει στην Αίγυπτο και αναζητά βοήθεια στο παλάτι του Πρωτέα.
Εργαστήριο Σκηνογραφίας
Στο εργαστήριο αυτό οι μαθητές/τριες κατασκεύασαν το σκηνικό της παράστασης. Οι σκηνές που επιλέχθηκαν έχουν ως σκηνικό το παλάτι του Πρωτέα στο νησί Φάρο της Αιγύπτου, όπου η Ελένη βρίσκεται εκεί, αιχμάλωτη πλέον του Θεοκλύμενου, ενώ ο Μενέλαος ναυαγεί και αναγκάζεται να ζητήσει βοήθεια από το παλάτι. Έτσι, το σκηνικό αναπαριστά την είσοδο του παλατιού.
Η Σκηνοθεσία
Οι μαθητές/τριες προετοιμάστηκαν για την παράσταση με τη βοήθεια του ηθοποιού-σκηνοθέτη, κύριου Πέτρου Μαυροματίδη. Μελέτησαν το κείμενο και έκαναν πρόβες υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη και των καθηγητών/τριων τους. Εστίασαν στη φωνητική, στην κινησιολογία και στην έκφραση. Στην περίπτωση του χορού έγινε εστίαση στο ζήτημα του συγχρονισμού των μελών. Χωρίστηκαν σε δύο ημιχόρια όπου το ένα τραγούδησε τις στροφές του Α’ στάσιμου ενώ το άλλο τις αντιστροφές. Η εξάρχουσα τραγούδησε και με τα δύο ημιχόρια.
Η παράσταση
Οι μαθητές/τριες μας είχαν τη μοναδική ευκαιρία, να βρεθούν στο αρχαίο θέατρο της Απτέρας Χανίων και να παρουσιάσουν τις δύο σκηνές που είχαν προετοιμάσει, δίνοντας ένα σπουδαίο αντιπολεμικό μήνυμα. Το αποτέλεσμα δικαίωσε τους κόπους τους, αφού οι θεατές που τους παρακολούθησαν, ανάμεσα τους και ξένοι επισκέπτες του μνημείου, έμειναν εντυπωσιασμένοι από το εγχείρημα και ξέσπασαν σε χειροκροτήματα.
Η ξενάγηση
Παράλληλα με το πολιτιστικό πρόγραμμα «Η όψις στην αρχαία τραγωδία», οι μαθητές/τριες συμμετείχαν στο δίκτυο του εκπαιδευτικού φορέα «Διάζωμα» στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος με τίτλο «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα». Ως «ξεναγοί» αλλά και επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να βρεθούν στον οικισμό και το αρχαίο θέατρο Απτέρας, να το γνωρίσουν από κοντά και να αντιληφθούν τη δομή και την ιστορία του αλλά και τη σημασία της προστασίας, διατήρησης και προβολής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Προβολή-Διάχυση του ΠΣΔ:
Οι δράσεις και οι εργασίες που υλοποίησαν οι μαθητές/τριες προβλήθηκαν με αναρτήσεις, ψηφιακές αφηγήσεις και βίντεο στην ιστοσελίδα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του σχολείου, παρουσιάστηκαν στο αρχαίο θέατρο της Απτέρας, σε δύο εκδηλώσεις του σχολείου και σε εκδήλωση του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων. Όλα παρουσιάζονται στους παρακάτω συνδέσμους:
Οι σύνδεσμοι με τις αναρτήσεις στην ιστοσελίδα μας:
Το padlet:
https://padlet.com/ntsompanakis/13-2023-2024-jrkd81g73qh8jlgy
Το βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=ymobSj9HS9w
Η ψηφιακή αφήγηση:
Οι συμμετέχοντες/ουσες
Οι μαθητές και οι μαθήτριες που συμμετείχαν στα προγράμματα είναι οι εξής:
Αγγελάκη Κατερίνα (Γ1), Αντωνάκη Αντωνία (Γ1), Αποστολάκη Αγγελική (Γ1), Αποστολἀκης Βαγγέλης (Γ1), Αρναούτης Γιάννης (Γ1), Βαρδαβά Μαρία (Γ1), Δανελάκη Έλενα (Γ1), Δασκαλάκη Μαρίνα (Γ1), Καρπούζας Γιώργος (Γ1), Σαμιώτη Λίλιαν (Γ1), Μαρκάκη Μαριλίζα (Γ3), Μαρτάκη Αγγελική (Γ3), Μιγαδάκη Μαρία-Νεφέλη (Γ3), Μπεϊνά Ειρήνη (Γ3), Μπινιχάκη Χαρά (Γ3), Μυριοκεφαλιτάκη Χρύσα (Γ3), Νιονάκη Μάιρα (Γ3), Παττακός Δαμιανός (Γ3), Παχάκη Αγάπη (Γ3), Πιτσουλάκη Κατερίνα (Γ3), Προύφα Κωνσταντίνα (Γ3), Ρέππα Ευαγγελία (Γ3), Χρονάκη Άννα (Γ4), Σωμαράκη Ιωάννα (Γ4), Ορφανάκης Γιώργος (Γ5), Μαράκης Ανέστος (Γ6), Φραγγιαδουλάκης Γιάννης (Γ6), Στρούμπου Σοφία (Γ7), Τρουλλάκη Μαρία (Γ7).
Συντονιστές/τριες του προγράμματος:
Κουμάκη Αικατερίνη (ΠΕ02)
Μπιτζαράκη Λήδα (ΠΕ02)
Τσομπανάκης Νικόλαος (ΠΕ02ΕΑΕ)
Συμμετέχουσα εκπαιδευτικός:
Κασσωτάκη Μαρία (ΠΕ08)
Υποστήριξη και καθοδήγηση:
Πέτρος Μαυροματίδης, ηθοποιός-σκηνοθέτης
EL 
EN 
